Op een beurs ergens in 2016 maakte ik kennis met Saal Digital, een Duitse aanbieder van onder meer fotoboeken. De voorbeeldboeken die er lagen zagen er prachtig uit. Saal Digital bood de mogelijkheid in ruil voor een eerlijke review voordelig kennis te maken met hun producten. Ik ontving een code voor een waardebon van EUR 40 en net voor het verstrijken van de geldigheidsduur vond ik een gaatje in de agenda om er werk van te maken. Hierbij mijn bevindingen.
Software
Heel vaak maak ik geen albums, de paar keer dat ik er eentje heb gemaakt deed ik dat via aanbieders als Albelli en HEMA zoals zovelen van ons. De kwaliteit van die albums was matig. De foto’s kwamen wel mooi uit, maar de boeken hadden niet bepaald eeuwigheidswaarde. En dat had niets te maken met de kwaliteit van de foto’s die er in stonden. Inmiddels zijn we jaren verder en is de kwaliteit van papier en druk met sprongen vooruit gegaan.
Zo niet de software. Daar blijf ik mee vechten en vind ik nooit intuïtief werken. De software van Saal Digital is daarop geen uitzondering. Ondanks dat de software niet eens zo heel veel knoppen heeft, vind ik er maar moeilijk mijn weg in. Dat er überhaupt software voor OSX is vind ik trouwens wel een plus.
Rechtstreeks uit de verpakking: strak, professioneel ogend en onbeschadigd. Dat laatste dankzij de stevige kartonnen verpakking, een laag foam en een plastic hoesje. Top.
De onduidelijkheid zit hem vooral in de keuze voor de templates. Je moet een paar keer een keuze maken waarbij niet aanstonds duidelijk is wat het verschil tussen die keuzes is. Uiteindelijk kies ik voor lege, eenvoudige layouts en kan ik eindelijk beginnen een album te gaan samenstellen. Daarin kan ik per pagina een layout bepalen en moet ik weer uit meerdere opties een keuze maken. Wederom is het verschil me niet duidelijk. Ik vind uiteindelijk een opmaak per spread die bestaat uit twee losse afbeeldingkaders, elk voor een foto met een verhouding van 3:2. Stom genoeg staan de afbeeldingkaders óf bovenaan óf onderaan de vierkante pagina, maar niet in het midden. Dus moet ik ze allebei handmatig verslepen (en hopen dat ze uitgelijnd staan, want hulplijnen of een magnetisch kliksysteem zijn er niet) en de template opslaan als persoonlijke voorkeursopmaak. Daarna kan ik de template op elke spread loslaten. Omslachtig.
De verleiding om achtergrondkleuren en Word Perfect 5.1-achtige clipart toe te voegen aan de pagina’s kon ik ternauwernood weerstaan. Fijn dat het kan, maar ik koos voor soberheid met standaard witte achtergronden en geen gefrunnik aan mijn foto’s.
Mijn boek bestaat uit 48 pagina’s, wat een boel scrollen over de tijdbalk betekent. Er is geen eenvoudige manier om bijvoorbeeld de tweede spread naar achteren te verplaatsen, omdat er geen overzicht van je hele boek in thumbnails bestaat. Je kan een spread wel verslepen, maar alleen binnen het zichtbare deel van de tijdlijn. Verplaatsen naar het eind kost zo zes sleephandelingen. Slepend.
Als zelfbenoemd taalnazi vind ik het tenslotte ergerlijk dat de ‘übersetzung’ uit het Duits tot spelfouten als ‘verspeelt’ en ‘uitgebreidt’ en kromme zinnen heeft geleid. Als Saal voet aan Nederlandse grond wil krijgen, zou ik daar een Nederlander eens goed naar laten kijken.
Oh ja: je kunt je boek als PDF exporteren. Dat lijkt leuk maar blijkt een wassen neus: op elke spread is met koeienletters ‘voorbeeldweergave’ geschreven. In foutloos Nederlands, dat dan weer wel.
Mooi vlak liggend en stevig ingebonden.
Beeldoptimalisatie
Nu volgt een kleine verhandeling die niet specifiek voor de boeken van Saal Digital geldt, maar voor alle vormen van print en druk. Het is belangrijk dat je je foto’s optimaliseert voor print. Dat betekent dat je niet zomaar je JPG of TIFF bestanden in de software kan schuiven en vervolgens een geniaal boek mag verwachten. Veel te vaak zie ik boeken en afdrukken met matig of niet verscherpte foto’s. Doodzonde, zeker als je bedenkt dat we de duurste camera’s en lenzen (met IS/VR/VC/OS) kopen en de zwaarste statieven, alles om scherpe foto’s te maken. En dan zou je ze vervolgens onscherp op papier flatsen? Ik dacht het niet.
De software van Saal geeft helemaal onderaan je scherm aan uit hoeveel pixels een spread bestaat bij 300 ppi. Zorg er voor dat je foto’s daaraan voldoen en verscherp ze voor ongeveer dat formaat. In mijn geval (vierkant, 28cm) bestaat een pagina volgens Saal uit 3260 pixels hoog en breed. Een foto over de volle breedte of hoogte dus idealiter ook. Ik heb daarom van alle foto’s die ik wilde gebruiken een versie van 3000 pixels aan de lange zijde gemaakt. Daarmee zit ik net onder de 300 ppi en dat is meer dan genoeg. Veel meer heeft geen zin. Enerzijds wordt je project dan veel te zwaar in MB’s, anderzijds worden alle details door de printer weer in elkaar gedrukt en gaat je scherpte en detaillering foetsie. Veel minder is ook geen goed idee want dan kun je op het papier je pixels tellen.
Goed, 3000px dus. Ik open het TIFF bestand (rond de 5800px bij mijn camera) in Photoshop, verklein de foto naar 3000px en verscherp deze dan pas voor print. Welke methode je daarvoor gebruikt moet je zelf weten, maar bekijk in elk geval de foto en het effect van de verscherping op 50% grootte. Op 100% ziet het er vreselijk uit en als gevolg zal de verscherping die je toepast dan te gering zijn. Veel van de verscherping en details vallen weg bij het printen, kijk dus als vuistregel op 50% grootte en verscherp dan zodat het er naar jouw smaak goed uit ziet. Sla het resultaat als JPG op, factor 10 is prima. AdobeRGB en sRGB kunnen allebei, maar check met de aanbieder/centrale wat zij aanraden. Soms stelt de drukker een ICC-profiel ter beschikking (zo ook Saal) en kun je in Photoshop ‘softproofen’. Je krijgt dan een idee van hoe de kleuren in print zullen uitkomen. Aangezien ik een zwartwit boek heb gemaakt heb ik het ‘softproofen’ overgeslagen (al had ik dat ook voor de contrasten best kunnen doen).
Dikke pagina’s die mooi openvallen.
Keuzemogelijkheden
Saal Digital biedt de keuze uit diverse fotoboeken. Ook hier is het weer goed opletten wat de verschillen zijn. Zo zijn er boeken met spiraalbinding, een softcover boek (wat paperback lijkt te zijn ipv softcover), en hardcover boeken (met wel weer de keus voor een gewatteerde cover, een softcover dus?). Ook kun je kiezen voor extra dikke, haast kartonnen pagina’s. Ik koos een normaal hardcover boek. Daarbinnen kun je kiezen uit A5, A4 en A3 boeken, soms staand, soms liggend en soms vierkant. Ik koos 28×28 vierkant. Binnen de hardcover boeken kun je het aantal pagina’s per spread toevoegen. Dat is prettig, je zit dus niet (zoals bij het softcover boek) vast aan vaste aantallen. Kies je verkeerd, kun je in de software eenvoudig pagina’s toevoegen of verwijderen tot maximaal 120.
Qua cover en papier kies je voor mat of glans, en als je geen foto op je cover wil, kies je een (nep)leren kaft. Tenslotte behoren een cadeaubox en het weglaten van een barcode tot de (betaalde) mogelijkheden.
Een foto van een boek met daarin een van mijn foto’s. Meta-fotografie 2.0. Voor een Droste-effect zal ik deze foto in een volgend boek opnemen.
Het boek
Mijn keuze viel op een vierkant boek van 28×28 centimeter. Dat vind ik simpelweg het mooist en biedt me de mogelijkheid zowel horizontale als verticale foto’s even groot in het boek op te nemen. Je houdt dan per pagina wel een boel loze, witte ruimte, maar dat vind ik de professionele en cleane look van een boek juist ten goede komen. Voor zowel de cover als de binnenbladen koos ik mat papier, ook weer omdat ik dat mooier en professioneler vind ogen. Omdat anderen al mooie reviews plaatsten over albums met volle of juist gedempte kleuren, besloot ik voor een volledig zwartwit album te gaan. Benieuwd naar hoe de grijsverlopen en contrasten uit zouden komen.
Ik was blij verrast toen het boek binnen enkele dagen al op de mat lag. En dat rond de feestdagen. Applaus. In een stevige kartonnen verpakking tref je het boek aan, in een plastic folie met daaromheen een foam hoes. De postbode moet wel heel erg woest te werk gaan wil het boek beschadigd aankomen. Uit de verpakking ziet het er professioneel uit. De cover is prachtig mat en het boek oogt stevig en recht. Het valt mooi dicht. Begin je te bladeren, dan vallen de dikke pagina’s op (en ik had niet eens voor extra dikke pagina’s gekozen) en de kwaliteit van de druk. De foto’s komen prachtig tot hun recht, eigenlijk zijn het ingebonden kwaliteitsafdrukken.
De matte pagina’s zijn niet helemaal mat, waardoor je bij licht van een verkeerde kant last blijft houden van reflecties. Het oogt wel erg fraai, al vind ik volledig mat zelf altijd nog iets mooier. De zwarte en witte delen komen mooi uit zonder uit te branden of dicht te lopen, de contrasten zijn goed, en de scherpte is prachtig. Bewijst maar weer dat je in Photoshop best ver mag gaan met verscherpen.
Zelfs het matte papier heeft nog enige glans en dus wat last van reflecties.
Let op dat de eerste foto meteen aan de binnenkant van je cover wordt gedrukt. Aan het andere uiteinde geldt hetzelfde. Veel mensen reageren hier verrast en teleurgesteld op, maar in de software staat een duidelijk rood uitroepteken bij die pagina’s. Ik heb die pagina’s daarom wit gelaten. De barcode is piepklein en ik ben blij geen 5 euro betaald te hebben voor het weglaten. Het valt nauwelijks op.
Schotse ruit
Het enige minpunt, en dat is wel een flinke, is dat sommige spreads een heel raar ruitjespatroon laten zien. In de zwarte en witte delen is het (natuurlijk) niet zichtbaar, maar in alles dat een van 50 tinten grijs heeft dus wel. Het is op slechts vijf spreads van de 50 te zien, maar wel over de hele spread (twee verschillende afbeeldingen) en ziet er niet uit. Ik heb het meteen gemeld bij support. Die reageerden vrij vlot en legden de schuld volledig bij mij.
Wij hebben geconstateerd dat uw foto een ruis/overscherping heeft. Dit kunt u zien als u uw bestand tot 400 – 800% vergroot. Tijdens het productieproces worden uw foto’s professioneel belicht. Wanneer een beeld een ruis/overscherping heeft, wordt dit effect versterkt weergegeven. U kunt dit effect verminderen door gebruikt te maken van de vervaging en deze aan de betroffene delen van uw foto in te zetten. Wanneer u met Photoshop werkt kunt u dit met de functie: Gaussiaans vervagen.
Sommige spreads hebben een bijzonder vreemd ruitjespatroon in de middengrijze delen.
Ik reageerde meteen als de spreekwoordelijk gebeten hond. Al meer dan 10 jaar laat ik afdrukken maken en mijn verscherping voor print is altijd hetzelfde geweest. Nooit eerder problemen gehad. Bovendien is het raar dat het probleem zich op slechts 5 spreads voordoet en dat het dan meteen ook op de hele spread is. Als je foto’s op 400% of 800% bekijkt zie je inderdaad blokjes. Daar ga ik verder maar niet op in. En vervagen is geen enkele optie, ik maak mijn foto’s met een bepaald idee van scherpte en onscherpte en ga niet blurren voor print. Eerder andersom.
Op die reactie kreeg ik als antwoord heel netjes een nieuwe tegoedbon voor het hele album, met het dringende verzoek hun tip ter harte te nemen. Ik heb het boek opnieuw laten drukken, en een aantal van de probleembeelden daarbij opnieuw verscherpt. Bij sommige beelden heb ik de verscherping in meer of mindere mate weggelaten. Vol verwachting keek ik uit naar het resultaat. En dat was helaas teleurstellend. Enkel bij de foto’s die totaal niet verscherpt waren bleef het patroon weg, bij alle andere beelden waar het in versie één misging zat het er in meer of mindere mate gewoon weer in.
Niet verscherpen is voor mij totaal geen optie, want een foto hoort scherp te zijn. Ruis is daarbij niet erg en valt deels weg in de structuur van de afdruk. Bovendien had ik bij sommige foto’s de achtergrond al niet mee verscherpt en trad het probleem toch op. Het ergst was het bij een foto met hoge ISO en vallende regen. Die wilde ik juist wel verscherpen om de regen te kunnen benadrukken.
Reusachtige ruis betekent een ruitjespatroon waar je je wiskundehuiswerk op zou kunnen maken.
Mijn conclusie moet dan ook zijn dat je foto’s met ruis, of die nu afkomstig is van hoge ISO of een stevige bewerking, best niet in je boek kan opnemen. Blijkbaar heeft het afdrukprocedé er moeite mee en is een ruitjespatroon onontkoombaar. De getoonde voorbeelden zijn de ergste uit het boek, maar als je goed kijkt komt het in veel meer foto’s voor. Meer ook dan ik in eerste instantie dacht en ook in foto’s waar nul verscherping over de (weinige) ruis heen is gegaan. Wellicht komt het met kleurenfoto’s niet voor, maar mijn zwartwitboek lijdt er behoorlijk onder.
Conclusie
De software doet wat ie moet doen en biedt veel keuzemogelijkheden. Intuïtief is de software helaas niet te noemen, en het blijft vreemd dat een template van een 3:2 foto midden op de pagina er niet standaard in zit. Daar eenmaal doorheen wijst het proces zich vanzelf. De levertijd is behoorlijk kort en het product zelf is een echte aanrader zolang je foto’s gebruikt die vrij zijn van (verscherpte) ruis. De support is snel en correct, al is het jammer dat het überhaupt zo ver moet komen dat je ze nodig hebt.
Het boek ziet er, zowel aan de buiten- als binnenkant professioneel, chique en degelijk uit. De prijs is vergelijkbaar met andere aanbieders. SAAL heeft regelmatig aanbiedingen om kennis te maken met hun producten waardoor je zo’n 15 tot 20 euro kan besparen. Dat zijn weer heel wat extra spreads in je boek.
Andere reviews van gewaardeerde collegae:
